Waarom dierentuinen belangrijk zijn voor het (leisure)klimaat
In deze laatste lockdown horen en zien we steeds meer over de Nederlandse dierentuinen. Ook zij zijn gesloten en dat brengt hen soms in financiële problemen of stelt hen voor moeilijke keuzes. Zo kreeg onder andere Diergaarde Blijdorp al extra financiële ondersteuning van de gemeente Rotterdam. En maakte Artis de keuze om hun leeuwen naar Frankrijk te sturen (wat overigens door communicatieproblemen niet lukte) in plaats van te investeren in een 4 miljoen kostend nieuw verblijf. Vooral de kosten brengen nu de zoo’s in financiële problemen omdat de dieren iedere dag moeten worden gevoerd en verzorgd. Opnieuw laaide recentelijk de discussie weer op of we in onze huidige maatschappij wel dierentuinen moeten willen hebben. Mijn antwoord daarop is volmondig ja. Ze zijn immers van groot maatschappelijk belang en ook essentieel voor het leisureklimaat.
Diversiteit
Te beginnen met het belang voor onze vrije tijd. Jaarlijks hebben de grote 13 Nederlandse dierentuinen 10,5 miljoen bezoeken en zijn ze goed voor ruim 220 miljoen Euro directe omzet (en een veelvoud van afgeleide omzet). We hebben een zeer veelzijdig landschap van dierentuinen die niet allemaal hetzelfde zijn. Er zijn ‘ verschillende smaken’ te verkrijgen. Iedere dierentuin heeft zijn unieke karakter of het nu gaat om diversificatie (Safaripark Beekse Bergen richt zich op dieren uit Afrika, of Wildlands presenteert dieren in een hoog gethematiseerde setting) of zelfs een gespecialiseerde collectie zoals Apenheul (voornamelijk primaten). Dit zorgt ervoor dat Nederlanders , als zij in een andere regio verblijven, vaak ook een bezoek brengen aan de dierentuin in die regio. Sommige zoo’s hebben zelf een enorme aantrekkingskracht omdat ze uniek zijn of tijdelijk een jong dieren hebben (denk aan de jonge reuzenpanda in Ouwehands). En sinds kort kan men op het Safariresort van Beekse Bergen zelfs slapen bij de wilde dieren.
Maatschappelijk belang
Mogelijk nog groter s het maatschappelijk belang van dierentuinen. Ten eerste verzorgen zij live educatie over natuurbescherming, dieren en het klimaat. Actuele thema’s die op een entertainende manier aan de bezoeker worden gepresenteerd. Veel kinderen komen middel een bezoek aan de dierentuin voor het eerst in aanraking me deze thema’s. Bovendien laten de dierentuinen mensen ‘ op reis gaan’ naar plekken waar zij anders niet zouden komen. Zeker nu we ook nadenken over terugdringen van vliegreizen bieden de dierenparken een mooi alternatief. Ook zijn dierentuinen bezig met conservatie. Zij houden met uitsterven bedreigde diersoorten in leven en slagen er steeds vaker in dieren terug te plaatsen in de ‘wilde natuur’. Bovendien worden de dieren niet uit het wild naar een dierentuin gebracht maar zijn alle dieren in de Europese dierentuinen gezamenlijk bezit. Door te fokken met dieren behouden zij hun collecties. Zoo’s doen ook doen veel aan fundraising voor natuurbeschermingsprojecten over de hele wereld. De Europese dierentuinen haalden maar liefs 5 miljoen Euro op voor meer dan 140 projecten. Daarnaast wordt binnen dierentuinen veel onderzoek gedaan naar gedrag van dieren. Dit zorgt ervoor dat verblijven in dierentuinen steeds diervriendelijker worden. Maar ook draag onderzoek bij aan de bescherming van dieren in het wild. Tenslotte lopen dierentuinen voorop in duurzaamheid. Veel dierentuinen zijn koplopers als het gaat om milieumaatregelen (zonnepanelen etc), fairtade producten of CO2 neutraal of circulaire bouwen.
Toekomstgericht
Dierentuinen zijn toekomstgericht en werken gezamenlijk aan dierenwelzijn, goed collectiebeheer, regulatie en wetgeving om de handel in (bedreigde) diersoorten te voorkomen. Terecht is vanuit de overheid extra steun naar de dierentuinen gegaan. Zo gauw we in de exit van de Corona pandemie komen, zullen ook dierentuinen gaan profiteren van de basisbehoefte van de mens om terug te gaan naar de natuur. Duidelijk is dat dierentuinen een essentieel deel zijn van onze maatschappij en een groot bestaansrecht hebben.